Nieuwe wilden

Nieuwe Wilden (Neue Wilde) is de naam die wordt gebruikt voor een 20e-eeuwse, naoorlogse kunststroming ontstaan in Duitsland omtrent 1980. Een algemener benaming voor deze wereldwijde opleving van schilderkunst aan het begin van de jaren tachtig van de 20ste eeuw was neo-expressionisme. Daartoe werden ook de Amerikaanse schilders Julian Schnabel en David Salle gerekend.

Het ging om een nieuwe vorm van \’brutaal\’ expressionisme. Het was een kunstopvatting, die met zijn spontane schildersgebaren niet beantwoordde aan de schoonheidsnormen van de gangbare conceptuele en minimalistische kunst. Op doeken van grote formaten uitten de kunstenaars hun sociaal onbehagen; hun afschuw voor alle vormen van hypocrisie en fascisme en hun woede tegenover de gevestigde structuren.

De exponenten van deze beweging, wat Duitsland betreft de Nieuwe Wilden en wat Italië betreft de Jonge Italianen genoemd, werden geboren na de Tweede Wereldoorlog. Hun artistieke denken was bepaald door de sfeer van de jaren vijftig en zestig. Hun schilderijen kwamen in de belangstelling in de jaren tachtig van de 20ste eeuw.

Een aantal van de Duitse schilders had hun atelier in een straatje in Keulen, dat de Mühlheimer Freiheit heet. Zo ontstond de bijnaam \’kunstenaars van de Mühlheimer Freiheit\’. De groep werd in Keulen voor het eerst met internationale respons gepresenteerd door Galerie Paul Maenz. Door de \’overspannen\’ kunstmarkt werden hun werken binnen enkele maanden onbetaalbaar.

In Nederland was het Peter Klashorst die als zelfbenoemde \’Nieuwe Wilde\’ bekend werd. Hij richtte later samen met Jurriaan van Hall de schildersgroep After Nature op. René Daniëls verwierf in de jaren tachtig internationaal aanzien en werd op de Documenta van 1992 (georganiseerd door Jan Hoët) geëerd met een speciaal erekabinet.

Een belangrijke tentoonstelling die inspeelde op \’de honger naar beelden\’ werd in 1981 gehouden in de Royal Academy in Londen en heette A New Spirit in Painting. Een andere baanbrekende manifestatie was Zeitgeist in oktober 1982 in de Martin-Gropius-Bau te Berlijn.

\’De Nieuwe Wilden\’ Werner Büttner Wolfgang Cilarz (bekend als Salomé), Walter Dahn Martin Disler (Zwitser), Jiri Georg Dokoupil, Rainer Fetting, Peter Robert Keil, Martin Kippenberger, Milan Kunc, Helmut Middendorf, Albert Oehlen, Markus Oehlen, Elias Maria Reti, Eugen Schönbeck

Jonge Italianen die tot de Nieuwe Wilden werden gerekend (Italiaanse Trans-avant-garde) Sandro Chia, Francesco Clemente Enzo, Cucchi Mimmo Paladino.

Neo-expressionisten in Duitsland waren Georg Baselitz, Jörg Immendorff, Anselm Kiefer, Markus Lüpertz, A. R. Penck (pseudoniem van Ralf Winkler).

Nieuwe wilden in Nederland zijn Erik Andriesse, René Daniëls, Piet Dieleman, Bart Domburg, Jurriaan van Hall, Floor van Keulen, Peter Klashorst, Maarten (van der) Ploeg, John van ’t Slot.

Nieuwe wilden in Vlaanderen zijn Fred Bervoets en Hugo Debaere (die in de vroege tachtiger jaren een korte olieverfperiode had die nauw aansloot bij deze richting. Zijn werk is echter niet in een vast kader onder te brengen. Toch bleef zijn werk de wilde karakteristieken behouden.)