Toorop, Jan

Johannes Theodorus (Jan) Toorop werd op 20 december 1858 in Poerworedjo (Indonesië, waar zijn vader grifier was bij de landraad Begelen) geboren en stierf in Den Haag op 3 maart 1928. Hij was de vader van de later zo beroemd geworden Charley Toorop en groot- resp. overgrootvader van Edgar Fernhout resp. Rik Fernhout.

Aanvankelijk volgde hij een opleiding aan de Polytechnische School in Delft (onder de leiding van Paul Tétar van Elven). Daarna ging hij eerst naar de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam en vervolgens ook nog naar de Académie des Beaux-Arts in Brussel. Verder was hij leerling van August Allebé, Jean François Portaels, Paul Tetar van Elven en Herman Johannes van der Weele.

Toorop was een echte alleskunner die als aquarellist, graficus, vervaardiger van houtsneden, illustrator, glas- en wandschilder,  tekenaar, beeldhouwer, keramist, kunstnijveraar, lithograaf, etser en graveur niet alleen boeken, decoreerde en affiches ontwierp (onder andere de ‘Toorop’-postzegels in 1923) maar zich ook wierp op religieuze-, mythologische-, geschiedkundige-, allegorische-, figuur- en dierenvoorstellingen naast het produceren van genrestukken, landschappen, bollenvelden, (zelf)portretten, stillevens, zee- en stadsgezichten.

Hem indelen is lastig; hij wordt zowel genoemd als vertegenwoordiger van de art nouveau, het symbolisme als van Les Vingt (waar hij ook lid van was).

Daarnaast was hij ook lid van L’Essor, de Haagse Kunstkring (één van de oprichters), de Nieuwe of Littéraire Sociëteit ‘De Witte’ en Arti et Amecitiae in Amsterdam.

Toorop was ook zeer reislustig (werkte op vele plaatsen in  Nederland: van Den Haag tot Nijmegen, In België op diverse plaatsen en in Parijs).

Leerlingen verdrongen zich om Jan Toorop om het vak nog beter te leren. Onder andere waren dit:  Alexander F.W.E. Beurden, Karel Alexander August Jan Boom,  Leo Braat, André van der Burght,Joan  Collette, Thomasine Adrienne Doffegnies, Mies Drabbe, Greet Feuerstein, Phocas Fokkens, Hein Froonen, Sárika Göth, Georges Gussenhoven, Jacoba van Heemskerck van Beest, Jan Heyse, Miek Janssen, Lili Pieter van Leer,  Lambert Lourijsen,  Frits Maris, Ina Rahusen, Otto van Rees, Maudy van der Schans, Leendert Scheltema, Willy van Schoonhoven van Beurden, Paul Schultze-Naumburg, Paul Schultze, Anna Smulders, Hendrik van Steenwijk, Charley Toorop, Willem Abraham Wassenaar, Jos Wins, Adrianus van Zeegen jr., Verder gaf hij (kunst)raadgevingen aan Colette, Van der Burght, Drabbe, Froonen, Schultze, Van Steenwijk en Van Zeegen.

Ook was zijn invloed – behalve op zijn leerlingen – groot in het kunstenaarswereldje. We noemen slechts William Degouve de Nuncques, Jo Koster, Theo Vos, Gustav Klimt, Margaret MacDonald, Tilly de Graaf en Henri van Daalhoff.

Vermeld in Thieme/Becker, Scheen, Witt Checklist, Eliëns / Groot  / Leidelmeijer, Barrett en Jonkman / Geudeker.