briefkaart / postkaart / carte postale

Een briefkaart is een meestal rechthoekige kaart, in de regel van dun karton (of dik papier), die als poststuk verzonden kan worden. Een gedeelte van de briefkaart kan worden gebruikt voor het schrijven van mededelingen door de afzender aan de geadresseerde. Een Zuid-Nederlands synoniem voor briefkaart is postkaart.

In  de loop der jaren zijn zowel vorm, inhoud en gebruik van de brief-/postkaart met enige (wettelijke) regelmaat (soms per land) aangepast. Categorisering ter zake is daarom vrijwel ondoenlijk.

Van de 19e-eeuwse gedrukte kaart tot de huidige ansichtkaart in grote stappen

1861: Het Amerikaanse Congres keurde een wet goed om privé gedrukte kaarten per post te versturen.

1865: Tijdens een postconferentie in Karlsruhe stelde Heinrich von Stephan voor om het gebruik van ‘offenes Postblätter’ (een kartonachtige kaart ter grootte van een envelop) toe te laten.

1-11-1869: Prof dr Emanuel Herrmann (professor economie uit Wenen) stelde voor om ‘Correspondenz-Karten’ (een lichtbruine rechthoek van 8,5 x 12 cm met ruimte voor het adres op de voorkant met ruimte voor een korte boodschap op de achterkant) toe te staan. De feitelijke geboorte van de ansichtkaart!

1874: Oprichting van de Universal Postal Union en vaststellen standaardposttarief voor brievenpost binnen Unie (en de helft van dat tarief voor ansichtkaarten).

jaren 1880: ansichtkaarten met kleine vignetten of stadsgezichten op de berichtzijde met genoeg ruimte voor berichten.

jaren 1890: Topografische afbeeldingen worden gemeengoed.

1893: Commercieel geproduceerde ansichtkaarten als souvenir in de VS blijken een sensatie.

1897: Oprichting van de World Association Kosmopolit (club voor verzamelaars van ansichtkaarten).

1902: In Engeland worden teksten op de adreszijde toegestaan.

1906: De Wereldpostunie sloot zich hier bij aan.

1913: Vanaf nu tot ver in de jaren dertig werden ansichtkaarten met een witte rand gemeengoed

1932: De uitdrukking maxicard wordt geboren (een ansichtkaart met een postzegel en een stempel op de fotozijde van de kaart met corresponderende motieven, tijd en locatie).

2005: Lancering Postcrossing (websiteplatform voor digitale correspondentie tussen verzamelaars van ansichtkaarten).

Veel landen hanteren een ‘eigen’ duiding voor de briefkaart. De meest voorkomende zijn: Dopisnice, Postkarte, Levelezö-lap, Correspondenzkarte, Carte postale, Cartolina postale, Post card, Weltpostverein, Briefkaart, Union postale universelle, Union postale universale, Karta korespondencyjna, Korespondenóni listek, ВϹЕМІРНЫЙ ПОЧТОВБІЙ СОІОЗЪ, РОССІЯ, ОТКРЬІТОЕ ПИСЬМО, Brefkort, Brevkort, Tarjeta postal